زیره سبز

 cuminum cyminum : نام علمي

  umbelliferae   : نام تيره

حوزه پراكندگي: منشأ اولیه آن ناحیه علیای مصر و سواحل نیل بوده اسلت وللی امروزه به حالت نیمه وحشی در منطقه وسیعی از مدیترانه، عربستان، ایران و نواحی

مختلف می روید و در ایران در خراسان، آذربایجان شرقی، مرکزی، لرستان، برازجان، کلویر مرکلزی ایلران و تلرکمن صلحرا   پرورش مییابد.

گياهشناسي: گیاهی کوچک، علفی، یکساله، به ارتفاع 15 تا 51 سانتی متر و دارای ریشه دراز باریک به رنگ سفید و ساقه ای راست و منشعب به تقسیمات دو تایی است برگهای آن متناوب، شفاف، بی کرک، منقسم به بریدگی های بسیار نازک و ظریف ولی دراز و نخی شکل است. گلهايی کوچک ، سفید یا صورتی رنگ و مجتمع به صورت چتر مرکب دارد. میوه آن بیضوی کشیده، باریک در دو انتها، بسیار معطر، به طول 6 میلی متر، به قطر 5/1 میلی متر و پوشیده از تارهای خشن است. بعضی از واریته های این گیاه میوه ها عاری از تار هستند. رنگ میوه بر حسب واریته های مختلف گیاه ممکن است زرد تیره یا خرمايی مایل به سبز و یا خاکستری باشد.

تراكم گياهي: 10 کیلوگرم بذر در هکتار.

عمليات آماده سازي بستر و كوددهي : قبل از کاشت بایستی زمین را شخم عمیق زده و با کودهای دامی پوسلیده )15 تلن در هکتار( و کودهای کامل ماکرو )51 تا 111 کیلوگرم در هکتار از کودهای پتاسه و فسفاته( زمین را تقویت نمود. کلود ازتله زیاد باعث کاهش عملکرد زیره سبز می شود.

زمان و روش كاشت: هم به روش دیم و هم به روش آبی کشت می شود. در اصفهان در اواخر آذر کشت زیره سلبز توسلط بذر و مستقیما  در زمین اصلی صورت میگیرد.

ميزان آبياري: مدتی قبل از کاشت زمین را باید آبیاری نمود. بذرها را می توان پس از مخلوط کردن با ماسه نرم به صورت دست پاش در سطح زمین پاشید در بعضی نقاط زیره سبز را به صورت ردیفی کشت میکنند. برای افزایش قوه رویشی، بذرها را باید به مدت 21 تا 36 ساعت در آب خیس نمود. پس از کاشت بلافاصله باید زمین را آبیاری کرد. آبیاری نباید شدید باشد تا بذرها شسته شود و در مرکز کرتها متراکم شود.دومین آبیاری باید 5 تا 11 روز پس از اولین آبیاری انجام گیرد. رویش بذرها پس از دومین آبیاری آغاز می شود. چنانچه منطقه کشت از دمای بالایی برخوردار باشد باید 5 تا 6 روز پس از دومین آبیاری مجددا  گیاهان را آبیاری نمود. این آبیاری سبب می شود تا رویش بذرها تکمیل شود گیاهان را باید هر 12 تا 21 روز )بسته به شرایط آب و هوايی( آبیاری نمود.

خاك مناسب:  خاکهای با بافت متوسط و خاکهای لوم شنی، خاکهای مناسبی بلرای تولیلد زیلره سلبز هسلتند . کشلت در خاکهای سبک شنی و تهی از مواد و عناصر غذایی مناسب نیست چون این خاکها شرایط را برای ابتلای گیاهان به بیماریهای قارچی آماده میکنند.^PH  خاک برای کشت زیره سبز 5/1 تا 2/0 مناسب است.

زمان برداشت: محصول معمولا  111 تا 121 روز پس از کشت آماده برداشت میشود. از اردیبهشت تا اوایل خرداد )در مرحله 01% رسیدگی یعنی زمانی که رنگ مزرعه به زردی گراییده یا بور شده( می توان زیره سبز را برداشت نمود. عمل برداشت معمولا  با دست انجام میگیرد. گیاهان را با دست از ریشه بیرون کشیده یا با داس برداشت میکنند. سپس آنها را باید خشک نمود. پس از بوجاری باید بذرها را از سایر اندام ها جدا و با استفاده از جریان هوا آنها را تمیز و بسته بندی کرد.

اندام مورد استفاده: بذر

عملکرد خشك شده گياه: 511 تا 1011 کیلوگرم بذر          موارد استفاده: دارویی، ادویه ای